Bednarstwo

Pierwsze wyroby bednarskie znano w Polsce już wieku III -V wieku. Wyroby bednarskie służyły kupcom do transportu rożnego rodzaju towarów zarówno stałych jak i płynnych, potrzebne były w browarach, garbarniach czy kopalniach soli.
Colonial_Williamsburg_(2463628939)

Bednarstwo koncentrowało się głównie wokół dużych miast kupieckich. Następowała tu specjalizacja produkcji jedni produkowali beczki, inni cebrzyki, balie, faski, jeszcze inni obręcze. Byli też tacy, którzy naprawiali stare naczynia. Bednarze pracujący w małych miasteczkach i wsiach, produkujący na rynek lokalny wykonywali cały asortyment naczyń potrzebnych dla danej okolicy. Duży wpływ na rozwój bednarstwa miała prowadzona przez własność feudalną eksploatacja lasów i związanych z tym rozwój przemysłu produkującego smołę, węgiel drzewny, potaż, a także klepki, które ogromne ilości jako półprodukty wysyłano szlakami morskimi zagranicę w rożne strony Europy.

Koniec XIX wieku wypiera bednarstwo rynek naczyń żelaznych, kamionkowych i szklanych. Dodatkowo osłabia rynek brak odpowiedniego surowca. Na terenach gdzie występowało drewno dębowe i sosnowe asortyment ten był produkowany do wczesnych lat 30 tych XX wieku. Bednarze w swojej pracy stosowali rożne gatunki drewna w zależności od przeznaczenia. Drewno sprężyste i twarde do beczek a miękkie do wiader, maselnic.
Najbardziej popularna była dębina, wykorzystywana do produkcji beczek używanych w przetwórstwie żywności, a także buczyna szczególnie nadająca się do przechowywania produktów mleczarskich i browarniczych. Sosna przeznaczana była na maselnice, wanny, wiadra. Na beczki do ryb świerk. Wykorzystywano osikę i olchę na naczynia na spiritus a modrzew na ocet.

Praca bednarza w pierwszym etapie polega na odpowiednim podzieleniu drewna na kawałki. Potem jest sezonowane Tnie później drewno na odpowiednie odcinki odpowiadające wielkości naczynia. Przygotowuje deszczułki – rozłupywanie ćwiartki w poprzek słoi. Z tego przygotowuje się klepki. Klepki leżakują w dobrze wentylowanych pomieszczeniach – posortowane czekają na kolejny etap. Wysuszony produkt wraca po 2 – 3 latach ( w zależności od drewna) do pracowni bednarskiej na kobylicę, gdzie jest poddawany dokładnej obróbce. Powierzchnie klepek są wówczas wyrównywane, gładzone, nadawano bokom klepki odpowiedni skos. Do kontrolowania dokładności obróbki często służyły szablony .

Każde produkt miał swój proces tworzenia zgodny z zasadami produkcji danego naczynia. Z uwagi na czas sezonowania dość długotrwały. Największej dokładności wymaga produkcja naczyń do przechowania płynów. Oznaka dobrej pracy bednarza była umiejętność złożenia takiej beczki, która toczona po ziemi bez obręczy nie powinna gubić klepek.