Krawiectwo

Rzemiosłem wykorzystującym wyprodukowane przez tkaczy materiały do szycia ubrań było krawiectwo. Uprawiano je początkowo jako zajęcie domowe, dopiero od XIV wieku stało się samodzielnym zawodem. Ze względu na proste wyposażenie warsztatu, duże zapotrzebowanie na wyroby oraz perspektywę szybkiego dorobienia się zawód ten był bardzo popularny.

Kuźnia0020

 

Licznie występowali tu partacze i inni rzemieślnicy pozacechowi: wiejscy, klasztorni, dworscy. Osobną grupę stanowili krawcy żydowscy, którzy obsługiwali ze względu na przepisy religijne ludność żydowską, nie gardzili jednak możliwością dorobienia, realizując zamówienia innych odbiorców. Rzemiosło krawieckie rozwijało się prężnie od chwili powstania w XIV wieku. Przyczyniły się do tego m.in. duże zamówienia rządowe i magnaterii, np. na mundury wojskowe, liberie dworskie. Ważnym wydarzeniem dla rozwoju rzemiosła było pojawienie się na przełomie XVI i XVII wieku pierwszych wzorników zawierających wykroje ubrań oraz pierwszych specjalizacji krawieckich: krawców męskich, damskich i zwykłych. W 1937 roku w całej Polsce zarejestrowanych było 57 259 zakładów.

Krawiectwo zawsze dawało utrzymanie dużej grupie osób, np. w 1921 roku dzięki niemu utrzymywało się w Polsce około 333 000 osób. Zawód ten występował na wsi od dawna, współistniejąc z szyciem ubrań jako zajęciem domowym. Rzemieślnikami krawieckimi byli z reguły mężczyźni, zaś w ramach gospodarstwa domowego szycie było domeną kobiet. Rola rzemieślników rosła razem z rozpowszechnianiem się odzieży o bardziej skomplikowanym kroju, który wymagał znajomości tajników krojenia oraz odpowiednich wzorników i wykrojów. Warsztat krawiecki znajdował się najczęściej w kuchni przy oknie. Tu ustawiono stół z blatem przystosowanym do krojenia materiału i prasowania, a w latach międzywojennych i po 1945 roku także maszynę do szycia. Kuchnia była dobrym miejscem na pracownię, było blisko do pieca, w którym „zapiekano” żelazo, było cieplej i łatwiej o porządek w innych izbach mieszkania.

Najstarszymi i podstawowymi narzędziami były symbole krawiectwa igły i nożyce. Igły początkowo robiono z kości, żelaza i brązu, czasami ze szczeciny dzika, za pomocą której przeciągano nitkę przez otworki nakłute w tkaninie. Ważnym dodatkiem do igieł były naparstki chroniące palce przed przypadkowym ukłuciem. Drugim symbolem były nożyce. Używano dwóch odmian: nożyc sprężynowych oraz podobnych do współcześnie używanych przez krawców. Niezbędnym wyposażeniem były miary krawieckie i wykroje. Innym ważnym narzędziem krawieckim były żelazka służące do zaprasowywania materiału w szytym ubraniu. Natomiast w drugiej połowie XIX wieku w miejskich pracowniach krawieckich pojawiły się maszyny do szycia.